Ordu’nun Şehrengizleri; Alano Murat

Ordu futbol tarihinde gösterişli iri fiziği ile hem kalede, hem takımda görev verilen her yerde futbol oynamış, ayrıca yeşil sahaların otoriter hakemi olarak Futbol Federasyonunca da farklı görevler üstlenmiş, Ordu’da futbol denince akla gelen ilk isimlerden Alano Murat, 1925 Ordu Saray mahallesi doğumlu. Ordu’ya çok yakın olan merkez Eskipazar köyünde fındık bahçeleri ve geniş arazileriyle ekonomik durumu iyi olan Alano Durmuş ağanın üç erkek, beşi kız sekiz çocuğundan biri.

Arkadaşları arasında iri fiziği ile göze batan Murat, gençlik yıllarının en geçerli oyunu olan futbolun her mevkisinde oynamış. Kalede daha çok yer kapladığı için ve topu oyuna sokmak için yaptığı kale atışları rakip kale içine kadar gittiği için kalede tercih edilmiş.

Futbol ile ilgili geçmişten kalan hatıra fotoğraflarında hep kalede olduğuna şahit olduğum Rahmetli Alano Murat abiyi kendisi gibi futbol oynayıp daha sonrada klasman hakemliğine kadar yükselme başarısı gösteren oğlu Erdoğan Alan’a anlattırdım.

Oğlu Erdoğan Alan Babasını anlatıyor.

“Babam ı anlatmak zor. Çok yönlü bir insandı. Yeri geldi fındık ağası oldu. Yeri geldi işçi oldu. Bazen bir öğretmendi, bazen soru soran bir öğrenci. Ama çok iyi bir babaydı. Aklımda kaldığı kadarını anlatmaya çalışayım.

Onların gençliklerinde futbol çok seviliyormuş. Oda arkadaşlarıyla birlikte hem köyde, hem de şehirde okulda mahallede takımlar kurup aralarında maçlar yapmaya başlamış. Yaşıtlarına göre daha gösterişli iri kıyım olduğu için her kurulan takım babamı almak istermiş. Henüz Ortaokulda iken amatör lisansla İdman Yurdu futbol takımında futbol oynamaya başlamış.

Millet Düzü’nün çamurlu zemininde düşe kalka oynayarak mücadele ederken, Kaleci olarak Ordu genç karmasına seçilmiş. Ordu’yu temsilen grup müsabakalarına katılmış. Duruma göre her mevkide de oynatılmaya başlanmış.

Gösterişli iri fiziği ile her mevki de başarıyla oynuyormuş. Fiziki görüntüsü ve yaşına göre olgun davranışlarıyla arkadaşları arasında sayılır sevilirdi. Hep liderdi. Küçüktüm iyi hatırlıyorum. Saray mahallesindeki evimizden çıkar beraber yürürdük. Herkese selam verir, herkes te ona selam verir evden şehre insanlarla konuşmaktan zor gelirdik. Herkes birbirini tanırdı.

Askerliğini 1943 yılında Sarıkamış’a askere gitmiş. Çok anlatırdı. Nöbette soğuktan donma tehlikesi geçirdiğini, askerlik hatıralarını çok dinledim. Otuz altı ay askerlikten sonra geldiğinde arkadaşlarıyla birlikte amatör olarak idman yurdunda oynamaya devam etti.

Daha sonra Kaleciliği daha iyi yaptığı için 15 yıl süren futbol yaşantısında hep kaleci olmaya devam etti. Bir seferinde il birincisi olup Adana’ya gittiklerinde çok iyi kalecilik yaptığı bir maç sonrası transfer teklifi aldığını söylemişti.

Babasından çok yer kaldığı için çalışmak yerine sıkışınca yer satmayı tercih etmiş. Sattığı yerler şimdi mahalle oldu.

Futbol hastasıydı. 15 yıl futbol oynadı. Oynamadığı zamanlarda iyi bir izleyiciydi. Ailesine bakmakla yükümlü olduğu için küçük çaplı bazı ticari işlere girişti. Kitapçı Halil Balcı ile ortaklık yaptı. Millet Sinemasının sahibi Bican, Samsunlu bir işletmeciye devredince Samsunlu ile birlikte sinema işletmeciliği yaptı. Daha sonra Açılan Konak sinemasının da işletmeciliğini yaptı.

Hasta bir Galatasaray taraftarıydı. 1951 yılında Ulubeyli Boğuko İsmet ağanın kızı Annem Neriman ile evlendi. İki erkek, üç kızları oldu.

Futbolu bıraktıktan sonra hakemlik yapmaya başladı. O yıllarda Ordu’da yapılan kıran kırana maçların değişmez orta hakemiydi. Zamanla çevre illerdeki zor maçların yönetimi için federasyonca görevlendiriliyordu.

Klasman hakemi olmuştu. İdmanyurdu, Ocak, Ordu Gücü maçlarının kavgacı futbolcuları(Torun Mehmet-Mollo Halil-Fıçı Fahrettin-Papaz Fikret-Racon Kemal)Babamın yönetmediği maçlarda kesin olay çıkartır sahayı karıştırırlarmış. Kendisinin yönettiği maçlarda olay çıkartacak kavgaya meyilli topçuları o anlar, üzerlerine bir hamle yaptığında futbolcu hemen saygılı bir şekilde özür dileyerek düzgün oynamaya başlarmış. Bu gün hala o maçları izleme şansına sahip büyüklerimizden dinliyoruz.

Hakemlik yaparken kimsenin etkisi altında kalmaz işine kimseyi karıştırmazmış. Benimde birkaç maçımı yönetti sahada oynarken ben bile babam olduğunu unutup korkmaya başlamıştım. Bir İdmanyurdu maçında kararını beğenmeyen çocukluk arkadaşı Kara Ali abiye bayrak direği ile saldırmıştı. O yıllardaki arkadaşlıklar öyle farklı ve güzeldi ki, maçta olanlar maçta kalır, akşam bir araya gelip gülüp eğlenmeye devam ederlermiş.

50 yaşına kadar 20 yıl hakemlik yaptı. Bu arada CHP’de dört dönem Belediye Meclis üyeliği yaptı. 1967 yılında kurulan Orduspor için mücadele edenlerinde arasındaydı.”

1 Nisan Şakası

Futbol geçmişi ve Hakemlik yaptığı yıllardaki anılarıyla unutulmazlar arasında yer alan iz bırakan büyüğümüz Alano Murat  1 Nisan şakası yaparmış gibi 1995 1 Nisan’ında 70 yaşında hayata gözlerini yumdu.

Ordu amatör kulüplerin beşi birden birleşip Orduspor’u kurmuşlardı, 1967. Ordu’da çok yetenekli futbolcular vardı. Orduspor kadrosuna giremeyen yetenekli futbolcuları komşu iller transfer etme yarışına girmişlerdi. Ordu içinde kalanlar da amatör takımlarda oynayarak çok çekişmeli maçlar yapıyorlardı.

Orduspor 2. Ligde başarılı maçlar çıkartırken, Ordu’da futbol sevgisi mahalleler arası maçlar, okullar arası maçlar, kulüpler arası maçlar olarak da devam ediyordu.

Babasının yolunda Erdoğan Alan

1953 doğumlu Erdoğan, Ordu Lisesi futbol takımı ile şampiyonluklar yaşadıktan sonra, fizikli ve hırslı futboluyla Ordu Genç karmasına seçildi. Bu arada Saka İhsan(Katırcıoğlu) Kabadüz İdmanyurdu takımını kurdu ve Erdoğan’ı takıma aldı. Alano Murat arkadaşı olan İhsan’a hayır diyemedi ve  amatör lisansı imzaladı,1968.

Üç sezon Kabadüz İdmanyurdu’nda futbol oynayan Erdoğan 1971 yılında Orduspor amatöre transfer oldu. O yıllarda amatör takımda oynayanlar A takımla da maçlara çıkabiliyorlardı. Orduspor’un Süper Lige çıktığı 1974-75 sezonunda profesyonel oldu.  İki sezon oynadıktan sonra Çanakkalespor’a transfer oldu. Hem takımda oynayıp hem de askerliğini tamamladı.

Daha sonra 1982 yılında babası Alano Murat gibi hakemliğe başladı. 1993 yılına kadar faal futbol hakemliği yaptı 1985 Yılında Akpınar Köyünden Mustafa Kefeli’nin kızı Nilgün Hanım ile evlendi. Bir kızı oldu. 1996 yılından 2015 yılına kadar futbol federasyonuna bağlı olarak federasyon gözlemciliği yaptı.

Futbol ile yüzlerce anısı olan eskilerce anlatılan öyküleşmiş hatıralar haricinde, akıllarda kalan yaşanmış komik bir anekdot.

Alano Murat Bican’ın Millet sineması önüne gelir. Film başladığı için kapıları kapanan millet sineması kapısına yüklenir. Kapıyı örtmeye çalışan Bican amca, ‘film başlayacak içeri kimseyi alamam’ deyip dirense de kapıya abanan alano Murat’ın gücü karşısında aciz kalır.

Kızgınlık para etmez bir kez içeri girmiş bulunan Alano Murat içeri dalar. O sırada sinema ışıkları kapatılmış sahnede Warner Bros Film şirketinin açılış görüntüsü olan kükreyen aslan kükremekte imiş. Her filmim başında bu görüntünün yayınlandığını henüz bilmeyen Rahmetli Alano Murat; ‘Ya kızma çıkıyorum. Ben bu filmi daha önce görmüştüm zaten’ Diyerek salonu terk eder.

Bir Alano Murat vardı. İz bırakarak geldi ve gitti. Anılarda yaşayacak mekânı Cennet olsun.

Alano Murat arşivinden tarihe ışık tutan fotoğraflar.